Zacznijmy od wyjaśnienia, dlaczego firmy z segmentu mikro/MŚP są tak istotne dla naszej gospodarki. TOP5 argumentów to:
- Są one obecnie głównym źródłem zatrudnienia, a zarazem głównym generatorem nowych miejsc pracy. W Polsce mamy 2,36 mln przedsiębiorstw z czego sektor mikro/SME odpowiada za blisko 70% liczby pracujących! (wg raportu PARP).
- Są najlepszym nauczycielem przedsiębiorczości w naszym kraju, co bezpośrednio przekłada się na zwiększenie konkurencyjności naszej gospodarki. A wszystko dzięki swoim niesamowitym zdolnościom adaptacyjnym, wysokiej efektywności oraz szybkiej zdolności reagowania na zmiany w popycie i wykorzystywania szans rozwojowych.
- Są motorem innowacyjności naszej gospodarki, dzięki dużej dynamice w podejmowaniu ryzyk, elastyczności, wysokiej kreatywności w generowaniu nowych pomysłów i wynalazków, odwagi do testowania i eksperymentowania.
- Kształtują i ugruntowują zasady rynkowe w postawach ludzi, tak istotne dla zdrowej gospodarki.
- Mają wręcz krytyczny wpływ na rozwój lokalnej przedsiębiorczości, która przemnożona przez „1000” przekłada się na stabilny wzrost gospodarczy wypracowany dzięki najzdrowszym zasadom i zachowaniem rynkowym.
Ryzyko działalności z perspektywy ubezpieczeń
Ryzyko to nieodłączny element prowadzenia każdej działalności. Oznacza niebezpieczeństwo, a w szczególności możliwość zaistnienia zdarzeń niezależnych od przedsiębiorcy, zagrażających jego stabilności i realizacji celów biznesowych. Przedsiębiorstwa z grupy mikro, małych i średnich są szczególnie na nie narażone.
Z perspektywy ubezpieczeń, istnieje wiele czynników ryzyka, które należy wziąć pod uwagę, aby zapewnić ochronę przed nieoczekiwanymi zdarzeniami i tym samym zminimalizować potencjalny negatywny efekt na działalność firmy.
Jednym z najważniejszych aspektów ryzyka dla mikro, małych i średnich firm jest zabezpieczenie się przed utratą przychodów, a tym samym zabezpieczenie zysków z działalności firmy. Zysk z działalności, który stanowi podstawę bytu firmy! W przypadku nagłych zdarzeń losowych, takich jak pożary, powodzie czy awarii maszyn, przedsiębiorstwa mogą doświadczyć znacznego spadku obrotu lub nawet całkowitej utraty działalności. Ubezpieczenie skutków przerw w działalności pomaga firmom utrzymać płynność finansową w okresie przestoju lub ograniczenia działalności w związku ze szkodą w mieniu oraz pokryć koszty działalności oraz nakłady finansowe niezbędne, aby uniknąć lub ograniczyć spadek obrotów.
Kolejnym istotnym ryzykiem dla mikro, małych i średnich firm jest odpowiedzialność cywilna przedsiębiorcy w związku z prowadzoną działalnością. Ryzyko, które w ostatnich latach rośnie wykładniczo, w związku ze zwiększoną świadomością społeczeństwa oraz wzmożoną aktywnością kancelarii prawniczych! Na czym ono polega? W przypadku roszczeń o odszkodowanie lub procesów sądowych z powodu szkód osobowych lub rzeczowych wyrządzonych osobom trzecim, przedsiębiorstwa mogą ponieść znaczne koszty prawne i finansowe. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zabezpiecza przed negatywnymi konsekwencjami finansowymi takich szkód. Ubezpieczenie to standardowo obejmuje odpowiedzialność cywilną przedsiębiorstwa za szkody osobowe i rzeczowe spowodowane m.in.:
- wskutek czynów niedozwolonych oraz niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania,
- w związku z wprowadzeniem wadliwego produktu do obrotu
- przez podwykonawców i dalszych podwykonawców, za których odpowiedzialność ponosi ubezpieczony,
- w związku z posiadaniem mienia, w tym także używaniem rzeczy ruchomych, np. maszyn przemysłowych i budowlanych,
- w nieruchomościach użytkowanych przez ubezpieczonego na podstawie umowy najmu lub dzierżawy,
- wskutek zalań, w tym także z instalacji wodno-kanalizacyjnych, przepięć, przeniesienia ognia na mienie osób trzecich.
Dodatkową odnogą ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest ubezpieczenie OC zawodowe dla osób wykonujących wolne zawody. Wolne zawody stanowią istotny trzon mikroprzedsiębiorstw. Ubezpieczenie to chroni przed roszczeniami osób trzecich związanymi z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania umownego podjętego w zakresie posiadanych uprawnień zawodowych lub wykonywanych czynności zawodowych. W przypadku gdy ustawodawca przewiduje obowiązek ubezpieczenia OC zawodowego, zazwyczaj istniej możliwość ubezpieczenia się na wyższy limit i wykupienia tzw. Ubezpieczenia nadwyżkowego.
Ryzyka związane z cyberbezpieczeństwem stają się coraz bardziej powszechne i dotykają zarówno duże korporacje, jak i małe i średnie przedsiębiorstwa. Ataki hakerskie, kradzież danych czy infekcje złośliwym oprogramowaniem mogą spowodować poważne szkody finansowe i reputacyjne. Ubezpieczenia cyberbezpieczeństwa oferują ochronę przed tego rodzaju zagrożeniami, zapewniając wsparcie w zakresie zarządzania incydentami, odzyskiwania danych i rekompensaty za straty finansowe.
Ponadto, małe i średnie firmy są narażone na ryzyka związane z pracownikami, takie jak wypadki przy pracy czy choroby zawodowe. Ubezpieczenia pracownicze mogą zapewnić ochronę przed konsekwencjami finansowymi wynikającymi z takich sytuacji, w tym pokrycie kosztów leczenia, zasiłków chorobowych czy odszkodowań dla pracowników lub ich rodzin.
Poniżej przykłady ubezpieczeń uwzględniających bezpieczeństwo pracowników:
- Ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW) zapewniającą kompleksową ochronę przed negatywnymi konsekwencjami nieszczęśliwych wypadków, które powodują uszkodzenia ciała, rozstrój zdrowia, uszczerbek na zdrowiu lub śmierć osoby.
- Grupowe ubezpieczenie na życie zapewniające pracodawcy, pracownikom oraz ich rodzinom bezpieczeństwo finansowe oraz wsparcie w trudnych sytuacjach, takich jak śmierć, wypadek, poważna choroba, operacja medyczna czy pobyt w szpitalu ubezpieczonej.
Powyższe przykłady nie pokrywają całego wachlarza produktów ubezpieczeniowych dostępnych dla segmentu mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich firm. Według najnowszego raportu PARP ponad 15% to firmy z obszaru budownictwa, a ponad 20% to handel. Nie bez znaczenia w takim przypadku są ubezpieczenia transportowe czy ubezpieczenia budowlano-montażowe.
Nie wszystko da się łatwo ubezpieczyć
Na liście wyzwań działalności sektora mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw są ryzyka, których nie da się łatwo transferować na firmy ubezpieczeniowe.
Z mikro podwórka takim wyzwaniem są ryzyka reputacyjne. Mikroprzedsiębiorcy oraz małe i średnie firmy są bardzo wrażliwi na ryzyko reputacyjne, zwłaszcza w erze mediów społecznościowych i natychmiastowej wymiany informacji. Negatywne opinie, skandale lub incydenty mogą zaszkodzić reputacji firmy i wpłynąć na zaufanie klientów oraz partnerów biznesowych. Obecnie na rynku polskim nie ma ubezpieczenia, które bezpośrednio zapewniałoby wsparcie w zarządzaniu kryzysowym oraz rekompensowało straty finansowe związane z utratą zaufania klientów. Pośrednio to ryzyko jest minimalizowane przy ubezpieczeniu utraty zysku lub ubezpieczenia cyber, ale nie odpowiada to wprost na ryzyko reputacyjne.
Z makro podwórka takim wyzwaniem są następstwa wojny w Ukrainie oraz inflacja i wysokie koszty prowadzenia działalności. W mniejszym lub większym stopniu, firmy borykają się też z zaburzeniami łańcuchów dostaw lub problemami ze znalezieniem odpowiednio wykwalifikowanej kadry. Wszystkie zaś podmioty stoją w obliczu transformacji energetycznej i wszystkiego, co jest związane z ESG. We wszystkich tych obszarach ubezpieczyciel jest w stanie pomóc w zarządzeniu ryzykiem od identyfikacji zagrożeń i minimalizacji straty. Ubezpieczyć się jednak przed konsekwencjami finansowymi takich makro wyzwań jest trudno.
Świadomość ryzyk
Wnioski z tej analizy są jasne: mikroprzedsiębiorcy oraz małe i średnie firmy muszą być świadome różnorodnych ryzyk związanych z prowadzeniem działalności i odpowiednio się przed nimi zabezpieczyć. Ubezpieczenia stanowią istotne narzędzie w zarządzaniu ryzykiem, zapewniając ochronę finansową i pokrycie kosztów w przypadku nieoczekiwanych zdarzeń. Przedsiębiorcy powinni skonsultować się ze specjalistami ds. ubezpieczeń, aby dopasować polisy do swoich indywidualnych potrzeb i skutecznie zarządzić ryzykiem.